Diş Eti Kaşıntısı Neden Olur? Belirtileri ve Tedavisi
Diş Eti Kaşıntısı
Diş eti kaşıntısı genellikle plak birikimi ve iltihap, yanlış fırçalama, irritasyon veya hafif alerjik reaksiyonlardan kaynaklanır. Ayrıca hormonal dalgalanmalar (ergenlik, hamilelik, menopoz) ve ağız yaralanmaları veya enfeksiyonlar da tetikleyici olabilir. Düzenli, nazik fırçalama ve diş ipi kullanımıyla önlenir; şiddetli veya sürekli kaşıntıda diş hekimine başvurmak gerekir.
Diş eti kaşıntısı nedir?
Diş eti kaşıntısı, diş etlerindeki hafif bir gıdıklanma ya da kaşınma hissidir. Çoğu kişi elini ağzına götürerek kaşınma hissini gidermek ister. Genellikle önemsiz gibi görünse de, bazen vücudun bazı şeylerin yolunda gitmediğini haber verme şekli olduğunu unutmamak gerekir. Ağız kuruluğu, alerji ya da diş eti iltihabı gibi durumların habercisi olabilir.
Diş eti kaşıntısının nedenleri
Bazen diş etlerinde kaşınma hissi aniden başlar ve sebebi ilk başta pek anlaşılmaz. Ama aslında bu durumun arkasında yatan pek çok yaygın ve çoğu zaman kolayca çözülebilen nedenler vardır. Diş eti kaşıntısının en çok karşılaşılan nedenlerinden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
Diş eti iltihabı (Gingivitis)
Gingivitis olarak da bilinen diş eti hastalığında dişlerde biriken plaklar kaşıntının en önemli sebepleridir. Bu plaklar diş etinde şişlik, hassasiyet ve kaşıntıya yol açar.
İleri diş eti iltihabı (Periodontitis)
Diş eti iltihabının ilerlemiş halidir. Semptomları daha belirgin ve şiddetlidir. İlerlemiş düzeydeki diş eti hastalığında kaşıntıyla birlikte dişlerde gevşeme dahi görülebilir.
Gingivitis ve periodontitis hakkında daha fazla bilgi için diş eti hastalıkları sayfamızı ziyaret edebilirsiniz. Kliniğimizde lazer destekli diş eti tedavileri son derece konforlu bir şekilde yapılmaktadır.
Yanlış diş fırçalama ve diş ipi kullanımı
Sert fırça ya da çok bastırarak fırçalamak diş etlerini tahriş edip kaşınmasına sebep olabilir. Çünkü bu alışkanlıklar kan dolaşımını artırır. Artan dolaşım kısmen kaşıntıya sebep olabilir.
Diş protezleri, diş teli ve aparatı kullanımı
Ağızda kullanılan protezler, diş teli ya da şeffaf plaklar bazen diş etine tam olarak oturmadığından veya sürtünmeye sebep olduğundan kaşıntı görülebilir. Özellikle yeni takıldığında alışma dönemine kadar kaşıntı görülmesi normaldir. Temizliğe dikkat edilmezse, bu aparatlar mikrop birikmesine de neden olabilir. Bu da enfeksiyonla birlikte hem kaşıntı hem de rahatsızlık hissini artırır.
Ağız kuruluğu ve hormonal değişimler
Ağız yeterince tükürük üretmediğinde, diş etleri kuru kalır ve bu kuruluk cildin kuruyup kaşınması gibi diş etlerinde de kaşıntı hissine yol açar. Tükürük, aslında ağız içini nemli tutar ve koruyucu bir kalkan gibidir. Bu azaldığında diş etleri savunmasız kalır ve tahriş olmaya başlar.
Hormonal değişikliklerde ise (mesela ergenlik, hamilelik veya menopoz gibi dönemlerde) vücutta dolaşan hormonlar diş etlerinin daha hassas hale gelmesine neden olur. Bu hassasiyet de kaşıntı, şişlik ve bazen kanamayla kendini gösterebilir. Yani aslında vücut değiştikçe, diş etleri de buna tepki verir.
Alerjik reaksiyonlar
Bazen fark etmeseniz de, kullandığınız bir diş macunu, gargara ya da hatta yediğiniz bir yiyecek diş etlerinde reaksiyon oluşturabilir. Vücut bu maddeyi yabancı olarak algıladığında, tepki verir. Tıpkı polene karşı alerjiniz de olduğu gibi. Bu tepkiye bağlı olarak diş etlerinde kaşınma, kızarıklık ya da hafif şişlik oluşabilir. Özellikle naneli ürünler, bazı aromalar ya da kimyasal içerikler hassas kişilerde böyle bir etki yaratabilir. Yani aslında kaşıntı, vücudunun “bu bana iyi gelmedi” deme şeklidir.
Diğer tıbbi durumlar ve ilaçlar
Bazı hastalıklar (özellikle diyabet, bağışıklık sistemi sorunları ya da tiroid problemleri) vücudun dengesini etkiler ve bu durum ağız sağlığını da bozar. Bu gibi durumlarda diş etleri daha hassas hale gelir ve kaşıntı hissi oluşabilir. Aynı şekilde bazı ilaçlar da ağız kuruluğu yapar ya da diş etlerinde tahrişe yol açar. Özellikle tansiyon ilaçları, antidepresanlar ve bazı alerji ilaçları bu tür etkiler gösterebilir. Kısacası, vücutta olan bir durum ya da kullanılan bir ilaç, fark etmeden diş etlerini etkileyip kaşıntıya neden olabilir.
Diş eti kaşıntısının belirtileri
Diş eti kaşıntısı genelde tek başına ortaya çıkmaz. Çoğu zaman yanında başka belirtiler de görülür ve bunlar diş etlerinde bir sorun olduğunu haber verir. American Dental Association ve Healthline gibi güvenilir kaynaklara göre, en sık görülen belirtiler şunlardır:
Kaşıntı ve hassasiyet
Diş eti kaşıntısı çoğu zaman hassasiyetle birlikte görülür. Bu ikisi aslında birbirine oldukça bağlıdır. Hassasiyet, diş etlerinin normalden daha çabuk tepki vermesi demektir. Mesela diş fırçası değdiğinde, soğuk bir şey yediğinde ya da sadece dilinle dokunduğunda bile bir sızlama ya da batma hissi olabilir.
Bu durum genellikle diş etlerinin hafif iltihaplanması, kuruması ya da çekilmesiyle ilgilidir. Diş etleri geri çekildikçe, altındaki sinir uçları yüzeye daha yakın hale gelir ve bu da onları hassas yapar. Kaşıntı hissiyle birlikte gelen bu hassasiyet, aslında diş etlerinin “beni biraz daha nazik fırçala” ya da “bir şeyler ters gidiyor” deme şeklidir.
Kızarıklık, şişlik ve kanama
Diş etlerinde kızarıklık ve şişlik varsa, bu genelde bazı şeylerin yolunda gitmediğini gösterir. Sağlıklı diş etleri açık pembe renktedir ve gevşek değildir.
Ancak diş etlerinde iltihap başladığında renk koyulaşır, diş etleri şişer ve daha hassas hale gelir.
Fırçalarken ya da diş ipi kullanırken kan gelmesi de bu durumun başka bir işaretidir. Birçok kişi bu kanamayı “çok sert fırçaladım” diye geçiştirir. Aslında bu durum genellikle erken diş eti hastalığının habercisidir. Kaşıntıyla birlikte bu belirtiler varsa, diş etlerinin ilgiye ihtiyacı var demektir.
Ağrı ve tahriş
Diş eti kaşıntısına bazen hafif bir ağrı ya da tahriş hissi de eşlik eder. Özellikle yemek yerken, sıcak – soğuk bir şey içerken ya da fırçalarken hafif sızlamalar olabilir. Bu ağrı genelde zonklayıcı değil ama rahatsız edici bir batma şeklindedir.
Tahriş ise diş etinin sürekli bir şeye sürtünmesinden kaynaklanır. Diş teli, protez, yanlış fırçalama ya da bir şeylerin sık sık o bölgeye değmesi gibi durumlar tahrişe sebep olur. Diş etleri bu durumlara karşı hassaslaştığında, kaşıntıyla birlikte hafif acı ve rahatsızlık da ortaya çıkar. Bu his geçmiyorsa, altta yatan sebep bir iltihap olabilir.
Diş eti kaşıntısı nasıl geçer? Tedavi yöntemleri nelerdir?
Diş eti kaşıntısı rahatsız edici olmakla birlikte çoğu zaman basit yöntemlerle hafifletilebilir. Sebebine göre hem evde uygulayabileceğiniz doğal çözümler hem de diş hekimlerinin sunduğu profesyonel tedavi seçenekleri vardır. Bazılarını şu şekilde açıklayabiliriz:
Düzenli ve doğru ağız hijyeni uygulamaları
Diş eti kaşıntısını önlemenin ve hafifletmenin en etkili yollarından biri, düzenli ve doğru ağız hijyenidir. Günde en az iki kez dişlerinizi fırçalayın ve diş ipi kullanın. Bu, plak birikimini önleyerek diş eti sağlığınızı koruyacaktır. Ayrıca, antiseptik özellikli, alkol içermeyen bir ağız gargarası kullanmak da kaşıntıyı gidermede etkilidir.
Doğru diş fırçalama ve diş ipi tekniği
Dişlerinizi fırçalarken, fırçayı diş etlerinizle dişlerinizin birleştiği yere 45 derecelik açıyla yerleştirin. Yumuşak, dairesel hareketlerle fırçalayın. Diş ipi kullanırken, ipi dişlerinizin arasına nazikçe yerleştirin ve dişin yan yüzeyini yukarı-aşağı hareketlerle temizleyin. Bu teknikler, diş eti çizgisi boyunca biriken plakları etkili bir şekilde temizler.
Antiseptik ağız gargaraları
Antiseptik ağız gargaraları, ağızdaki bakterileri azaltarak diş eti sağlığını destekler. Özellikle klorheksidin içeren gargaralar, diş eti iltihabını azaltmada etkilidir. Ancak, bu tür gargaraları uzun süreli kullanmadan önce diş hekiminize danışmalısınız.
Soğuk veya ılık su ile çalkalama
Ağzınızı soğuk veya ılık suyla çalkalamak, diş etlerindeki kaşıntı ve tahrişi hafifletebilir. Özellikle tuzlu suyla yapılan gargara, diş etlerindeki iltihap konusunda size rahatlama sağlayacaktır.
Ağrı kesici ve anti-inflamatuar ilaçlar
Diş eti kaşıntısı ağrı veya hassasiyetle birlikteyse, ibuprofen veya parasetamol gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler kullanılabilir. Bu ilaçlar, iltihabı azaltarak rahatlama sağlar. Ancak, bu tür ilaçları kullanmadan önce doktorunuza danışmalısınız.
Profesyonel diş temizliği
Diş hekiminiz tarafından yapılan profesyonel diş temizliği, diş eti çizgisi altında biriken plak ve tartarı temizleyerek diş eti sağlığını iyileştirir. Bu işlem, diş eti iltihabını azaltır ve dolayısıyla kaşıntınızı azaltır.
Protez, diş teli ve aparatların ayarlanması
Diş teli, protez veya diğer ortodontik aparatlar diş etlerine baskı yaparak kaşıntıya neden olabilir. Bu durumda, diş hekiminizle iletişime geçerek aparatların ayarlanmasını sağlayabilirsiniz. Ayrıca, bu tür aparatların temizliğine özen göstermek, diş eti sağlığını korumada önemlidir.
Diş eti kaşıntısı, genellikle basit önlemlerle kontrol altına alınabilir. Ancak, belirtiler devam ederse veya şiddetlenirse, profesyonel yardım almak en doğru yaklaşımdır.
Diş eti kaşıntısını önlemek için ne yapılabilir?
Diş eti kaşıntısını önlemek için aşağıdaki basit ve etkili adımları uygulayabilirsiniz:
- Günde iki kez dişlerinizi fırçalayın ve diş ipi kullanın.
Bu, plak birikimini azaltarak diş eti sağlığını korur. - Florürlü diş macunu tercih edin.
Florür, diş minesini güçlendirir ve diş eti hastalıklarını önlemeye yardımcı olur. - Alkol içermeyen antiseptik ağız gargaraları kullanın.
Bu tür gargaralar, ağızdaki bakterileri azaltarak diş eti iltihabını önler. - Yemeklerden sonra ağzınızı suyla çalkalayın.
Bu, ağızda kalan yiyecek artıklarını temizleyerek bakteri oluşumunu engeller. - Asitli, baharatlı ve şekerli yiyecekleri sınırlayın.
Bu tür yiyecekler diş etlerini tahriş edebilir. - Düzenli olarak diş hekimi kontrollerine gidin.
Yılda en az iki kez diş hekiminizi ziyaret ederek diş eti sağlığınızı kontrol ettirin. - Sigara ve tütün ürünlerinden uzak durun.
Sigara, diş eti hastalıklarının riskini artırır ve iyileşmeyi geciktirir. - Yeterli su tüketin.
Bol su içmek, ağız kuruluğunu önleyerek diş etlerinin nemli kalmasını sağlar. - Ağız bakım ürünlerini dikkatli seçin.
Bazı diş macunları ve gargaralar, diş etlerinde tahrişe neden olabilir, hassasiyet durumunda ürünleri değiştirmeyi düşünün.
Günlük ağız hijyenine özen gösterme
Dişleri düzenli olarak fırçalamak ve diş ipi kullanmak, diş eti kaşıntısını önlemenin en etkili yollarından biridir. Çünkü ağızda biriken bakteri ve plaklar, zamanla diş etlerini tahriş ederek kaşıntı, kızarıklık ve hatta kanamaya yol açabilir. Günde en az iki kez, tercihen sabah ve akşam yumuşak kıllı bir fırçayla dişlerin fırçalanması gerekir. Diş ipi kullanımı da aralardaki görünmeyen kalıntıları temizler. Bu basit alışkanlık, diş etlerini rahatlatır ve kaşıntı oluşumunu önler.
Dengeli beslenme ve bol su tüketimi
Ağzımızın sağlıklı kalması, sadece fırçalama ile değil, ne yediğimizle de yakından ilgilidir. Vitamin ve mineral açısından zengin, şeker oranı düşük bir diyet, diş etlerini güçlendirir ve iyileşmesini destekler. Özellikle C vitamini eksikliği, diş eti hassasiyetine ve kaşıntıya sebep olabilir. Ayrıca gün boyu yeterince su içmek, ağız kuruluğunu önleyerek diş etlerinin nemli kalmasını sağlar. Su aynı zamanda ağızdaki bakterileri uzaklaştırır ve tükürük üretimini artırarak ağız ortamını dengede tutar.
Sigara kullanımından kaçınma
Sigara içmek, diş eti hastalıklarının başlıca nedenlerinden biridir. Tütün, ağızda kan dolaşımını azaltır, diş etlerinin oksijen almasını engeller ve iyileşme sürecini yavaşlatır. Bu da diş etlerini savunmasız bırakır ve kaşıntı gibi rahatsızlıkların daha sık yaşanmasına yol açar. Ayrıca sigara, ağız kuruluğunu artırarak tahrişe neden olabilir. Sigara kullanımını bırakmak, diş eti sağlığının hızla düzelmesini sağlar ve kaşıntı gibi belirtilerin zamanla azalmasına yardımcı olur.
Stresten uzak bir yaşam tarzı
Stresin sadece ruh sağlığını değil, diş eti sağlığını da olumsuz etkilediğini biliyor muydunuz? Yüksek stres seviyeleri, bağışıklık sistemini baskılayarak vücudu enfeksiyonlara karşı savunmasız hale getirir. Bu da ağızda bakteri birikimini hızlandırır ve diş etlerinde iltihap, kaşıntı ya da hassasiyet yaratabilir. Ayrıca stres, birçok kişide diş gıcırdatma gibi alışkanlıkları da tetikler. Bu da diş etlerine zarar verir. Düzenli egzersiz, meditasyon ve kaliteli uyku gibi alışkanlıklar, stres seviyesini düşürerek ağız sağlığını korumaya yardımcı olur.
Düzenli diş hekimi kontrolleri
Ağızda belirti olmasa bile 6 ayda bir diş hekimine gitmek, diş eti sağlığını korumak için oldukça önemlidir. Çünkü birçok diş eti problemi erken aşamada ağrı yapmaz ama ilerledikçe ciddi sonuçlar doğurabilir. Diş hekimi, diş taşı ve plak birikimini profesyonel olarak temizler, başlangıç seviyesindeki iltihapları fark eder ve kaşıntıya neden olan problemleri tespit edip önlem almanı sağlar. Erken müdahale sayesinde hem tedavi süreci kolaylaşır hem de dişlerin ve diş etlerinin ömrü uzar.
Doğru diş fırçası ve diş macunu seçimi
Yanlış diş fırçası ve macun kullanımı, kaşıntıyı artırabilir. Sert kıllı fırçalar ya da aşındırıcı içerikli macunlar, diş etlerini tahriş eder. Bunun yerine, yumuşak kıllı bir fırça kullanmak ve florür içeren, hassasiyet karşıtı bir diş macunu tercih etmek gerekir. Hassas diş etlerine uygun ürünler, hem temizlik sağlar hem de tahrişi önler. Ayrıca mentollü ya da beyazlatıcı etkili bazı ürünler alerjiye neden olabileceğinden, diş hekiminin önerdiği ürünler kullanılmalıdır.
Diş eti kaşınması için ne zaman diş hekimi yardımı alınmalı
Diş eti kaşıntısı bazen basit nedenlerle ortaya çıkabilir ve kendiliğinden geçebilir. Ancak bazı durumlarda bu kaşıntı, daha ciddi bir diş eti hastalığının ilk sinyali olabilir. Özellikle belirtiler uzarsa ya da farklı şikayetler eşlik ederse, mutlaka bir diş hekimine başvurmak gerekir.
Belirtiler uzun süre devam ediyorsa
Diş eti kaşıntısı genellikle kısa süreli ve hafif bir rahatsızlıktır. Ancak, kaşıntı üç günden fazla sürüyorsa veya şiddetleniyorsa, bu durum diş eti hastalığının başlangıcı olabilir. Erken evrede teşhis edilen diş eti hastalıkları, genellikle basit temizlik işlemleriyle kontrol altına alınabilir. Bu nedenle, uzun süren kaşıntı durumlarında bir diş hekimine başvurmak önemlidir.
Ağrı, kanama ve şiddetli tahriş varsa
Diş eti kaşıntısına ağrı, kanama veya şiddetli tahriş eşlik ediyorsa, bu durum diş eti iltihabı veya enfeksiyonun belirtisi olabilir. Özellikle diş eti kanamaları, diş eti hastalıklarının erken belirtilerindendir. Bu tür semptomlar, profesyonel bir değerlendirme ve tedavi gerektirir.
Aft ve enfeksiyon gibi farklı belirtiler varsa
Ağız içinde aftlar (ağız yaraları) veya enfeksiyon belirtileri (şişlik, kızarıklık, irin) varsa, bu durum daha ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilir. Özellikle üç haftadan uzun süren ağız yaraları, nadir de olsa ağız kanserinin belirtisi olabilir. Bu nedenle, bu tür belirtiler gözlemlendiğinde bir diş hekimine veya doktora başvurmak önemlidir.
Sık Sorulan Sorular
Diş eti kaşıntısı çoğu zaman geçicidir ve ağız hijyenine dikkat edilmediğinde ya da yeni bir ürüne alerji geliştiğinde ortaya çıkar. Ancak bu kaşıntı uzun sürüyorsa, ağrıyla, kanamayla ya da tahrişle birlikteyse, bu artık ihmal edilmemesi gereken bir durumdur. Diş eti hastalıklarının ilk belirtisi olarak ortaya çıkabilir ve erken teşhisle kolayca kontrol altına alınabilir.
Evet, gripte diş etikaşıntıdı olur. Grip olduğunuzda bağışıklık sisteminiz zayıflar ve ağız içinde iltihaplanma eğilimi artar. Özellikle ağız kuruluğu, burun tıkanıklığı nedeniyle ağızdan nefes alma, bazı ilaçların yan etkileri ve genel vücut yorgunluğu diş etlerini etkileyebilir. Bu da kaşıntı, hassasiyet veya kızarıklık gibi şikayetlere neden olabilir.
Diş eti kaşıntısı için doğrudan bir “kaşıntı ilacı” yoktur ama sebebine göre bazı ilaçlar kullanılabilir. Örneğin enfeksiyon varsa antibiyotikler, alerjik bir durum varsa antihistaminikler ya da iltihap varsa ağrı kesici – antiinflamatuar ilaçlar size yardımcı olur. Ayrıca eczanelerde satılan antiseptik ağız gargaraları da kaşıntıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak öncesinde mutlaka bir diş hekimine danışmalısınız.
Evet, gebelikte diş eti kaşıntısı olur. Gebelik döneminde hormonlardaki değişim diş etlerini doğrudan etkiler. Diş etleri bu dönemde daha hassas, şiş ve kaşıntılı olabilir. Hatta “gebelik gingiviti” denilen özel bir durum da sık görülür. Bu yüzden hamilelikte diş bakımına daha da özen gösterilmeli ve düzenli hekim kontrolleri ihmal edilmemelidir.
Diş etleriniz hassassa, yumuşak kıllı bir diş fırçası tercih etmeniz en doğru seçim olur. Fırçanın baş kısmı küçük ve manevrası kolay olmalı. Diş macununda ise florür içeriği olmasına dikkat edilmeli; eğer kaşıntı ya da hassasiyet varsa “sensitive” yani hassas dişler için olanlar daha uygun olur. Aşırı beyazlatıcı veya mentollü ürünler bazı kişilerde tahrişe yol açabilir, bu nedenle her ürün her ağız için uygun olmayabilir.
Evde rahatlıkla uygulayabileceğiniz birkaç yöntem kaşıntıyı hafifletebilir. Ilıkık tuzlu suyla yapılan gargara, hem diş etlerini yatıştırır hem de bakterileri azaltır. Soğuk kompres uygulamak da şişliği ve kaşıntıyı dindirir. Ağız hijyenine dikkat etmek, bol su içmek ve şekerli gıdalardan uzak durmak da süreci hızlandırır. Ama bu yöntemler geçici rahatlık sağlar; eğer kaşıntı uzun sürüyorsa mutlaka bir uzmana danışılmalıdır.
Diş eti sorunlarınızla ilgili güvenilir ve uzman bir çözüm arıyorsanız, İstanbul Kadıköy’de hizmet veren Avedent Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniğinin deneyimli diş hekimleri ile görüşebilirsiniz. Güler yüzlü yaklaşımı, modern teknolojisi ve kişiye özel tedavi planlarıyla ağız sağlığınızı güvenle emanet edebileceğiniz bir adres arıyorsanız hemen bizi arayın.
