Diş İçin Antibiyotik Kullanımı ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Diş için verilen antibiyotik tedavisinin süresi genellikle 5 ila 7 gün arasındadır. Ancak her hasta aynı değildir. Kiminin vücudu hızlı yanıt verir, kiminin enfeksiyonu daha inatçıdır. Bu yüzden, tedavi süresi diş hekiminizin önerisine göre biraz daha kısa ya da uzun olabilir. Özellikle antibiyotik başladıktan sonra birkaç gün içinde ağrı azalsa bile, verilen süre tamamlanmadan ilacı bırakmak enfeksiyonun geri dönmesine neden olabilir. Hatta bu yarım bırakılan tedaviler, ileride antibiyotiklere karşı direnç gelişmesine de yol açabilir. Kısacası, antibiyotiği ne zaman bırakacağınıza yalnızca hekiminiz karar vermelidir.

Hayır, geçmez. Diş iltihabının sadece antibiyotikle tamamen iyileşeceğini düşünmek çok yaygın ama hatalı bir düşüncedir. Antibiyotik, bakterilerin yayılmasını geçici olarak durdurur ve ağrıyı biraz hafifletir. Ama esas çözüm, iltihabın kaynağını (örneğin çürük, apse ya da diş eti problemini) ortadan kaldırmaktır. Yani bir anlamda antibiyotik ‘yangını söndürmez’, sadece dumanı azaltır diyebiliriz. Hastalarımızda da en çok gördüğümüz şeylerden biri, ilacı kullanıp kendini iyi hissedince tedaviyi bırakmaları. Ama unutmayın, iltihabın gerçek tedavisi çoğu zaman kanal tedavisi, diş taşı temizliği ya da diş çekimi gibi işlemlerle sağlanır. Antibiyotik sadece destekleyicidir, asıl işi mekanik tedavi yapar.

Bazı hafif iltihaplar, özellikle erken evrede yakalandıysa ve vücut savunması güçlü ise, kendi kendine gerileyebilir. Ama genelde diş enfeksiyonları bu kadar nazik olmaz. Özellikle şişlik, zonklama, gece ağrısı, çeneye yayılma gibi belirtiler varsa antibiyotik gereklidir. Dahası, enfeksiyon ilerlediğinde çene kemiğine ya da kana bile yayılabilir ki bu, ciddi sonuçlar doğurabilir. Antibiyotik kullanmadan sadece ağrı kesiciyle idare etmek, bir süre sonra problemi büyütür. Bu nedenle diş enfeksiyonunu kendi haline bırakmak yerine bir diş hekimine görünmek en doğrusudur. Bizler, enfeksiyon başlangıcında vakit kaybetmeden kontrole gitmenizi öneririz.

Antibiyotikler, genelde ilk dozdan sonra 12-24 saat içinde etkisini göstermeye başlar. Ama bu etki ağrıyı tamamen yok etmez. İlk gün ağrı biraz azalabilir ama tam rahatlama genellikle 2. ya da 3. günde olur. Tabii burada hastanın bünyesi, enfeksiyonun yaygınlığı ve kullanılan antibiyotiğin dozu da önemlidir. Eğer 2-3 gün geçmesine rağmen hiçbir düzelme yoksa mutlaka hekiminize tekrar başvurun çünkü antibiyotik değişimi ya da ek müdahale gerekebilir.

Bu sorunun cevabı genelde 5 ila 7 gündür ama bu herkes için geçerli değildir. Bazı durumlarda hekiminiz 3 günlük kısa bir kullanım süresi önerebilir, bazen de daha şiddetli vakalarda 10 güne kadar uzatabilir. Ama burada en önemli husus, verilen süre boyunca antibiyotiğinizi düzenli olarak kullanmanızdır. “Sabah unuttum, akşam iki tane içeyim’” şeklinde bir yaklaşım kesinlikle doğru değildir. Çünkü antibiyotiğin etkili olabilmesi için kandaki düzeyinin sabit kalması gerekir. Ayrıca, erken bırakmak hem enfeksiyonun geri gelmesine yol açar hem de bakterilerde direnç gelişmesine neden olur. Bu yüzden hekiminizin talimatlarını dikkate alın.

Evet, hamilelikte ya da emzirme döneminde diş için antibiyotik kullanmak, bazen korkutucu gelse de gerekli olduğunda ve doğru antibiyotik seçildiğinde gayet güvenlidir. Hamilelikte özellikle 4 – 6 ay arası, tedavi için en uygun dönemdir. Hekimler olarak bu süreçte amoksisilin gibi bebeğe zarar vermediği bilinen antibiyotikleri tercih ederiz. Emzirme döneminde de çoğu antibiyotik anne sütüne geçse de bebek için zararsızdır. Tabii ki bu konuda rastgele bir ilaç alınmamalıdır. Mutlaka diş hekiminizle birlikte kadın doğum uzmanınız da bilgilendirilmelidir.

Hayır, Türkiye’de antibiyotikler kesinlikle reçetesiz satılmaz. Bu yasa, hem hastaların kendi başına yanlış tedavilere yönelmesini engellemek hem de toplumda artan antibiyotik direncini durdurmak için getirilmiştir. Diş enfeksiyonu gibi ciddi durumlarda ‘bir kutu antibiyotik alayım geçer’ düşüncesi sizi daha kötü bir duruma sokabilir. Bu yüzden mutlaka bir diş hekimine görünmeli ve reçeteyle, doğru dozda ilaç kullanmalısınız. Unutmayın, antibiyotik rastgele kullanılacak bir ilaç değildir; doğru yerde, doğru zamanda, doğru dozda kullanılmalıdır.