Takma Diş Vurması Nasıl Geçer?
Takma diş vurması nasıl geçer? Protez diş vurursa ne yapılmalı?
Dişin ve mevcut kaplamanın durumuna bağlı olarak, kaplama çıkarılmadan, üst kısmından açılan bir delikle kanal tedavisi yapılması mümkün. Kaplama üzerinden yapılan bu işlem hem zirkonyum veya porselen gibi restorasyonları korur hem de tedavi sürecini hızlandırır.
Takma diş (total veya parsiyel protez / tam veya yarım damak protez) kullanırken oluşan vuruklar, çoğu hastada beklenen fakat çözülebilir bir durumdur. İstanbul Kadıköy – Erenköy lokasyonunda hizmet veren Avedent Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği’nin protez uzmanı diş hekimleri olarak amacımız; ağrıyı hızlı azaltmak, enfeksiyon riskini engellemek ve protezin uzun vadeli konforunu sağlamaktır. Bu yazımızda, adım adım ne yapmanız gerektiği, ne zaman hekime başvurmanız gerektiği ve takma diş vurmasını uzun vadede nasıl önleyebileceğiniz konularında gerekli açıklamaları bulabilirsiniz.
Takma diş / protez vuruğu nedir?
Takma diş veya protez vuruğu, protezin ağız içindeki dokulara uyguladığı aşırı basınç veya sürtünme sonucu oluşan ağrılı ve rahatsız edici yaralardır. Bu vuruklar, protezin tam oturmaması, ağız yapısındaki değişiklikler veya protez yüzeyindeki pürüzler nedeniyle ortaya çıkabilir. Tedavi edilmediğinde, yara ve enfeksiyon riskini artırabilir, bu yüzden erken müdahale önemlidir. Takma diş veya protez vuruğu, protezin ağız içindeki dokulara uyguladığı aşırı basınç veya sürtünme sonucu oluşan ağrılı ve rahatsız edici yaralardır. Bu vuruklar, protezin tam oturmaması, ağız yapısındaki değişiklikler veya protez yüzeyindeki pürüzler nedeniyle ortaya çıkabilir. Tedavi edilmediğinde, yara ve enfeksiyon riskini artırabilir, bu yüzden erken müdahale önemlidir.
Takma diş vuruğu neden oluşur?
Takma diş veya protez vuruğu nedenleri arasında genellikle şunlar bulunur:
- Yeni protez adaptasyonu: Yeni bir protez takıldığında, ağız içindeki yumuşak dokular proteze alışma sürecindedir. Bu süreçte, protezin temas ettiği bazı bölgelerde lokal basınç noktaları oluşabilir. Bu basınç noktaları, dokularda tahrişe ve ağrıya yol açabilir ancak genellikle zamanla dokular proteze uyum sağladıkça azalır.
- Kapanış ve temas hataları: Protezin bazı bölgeleri, çiğneme sırasında erken temas ederek dokulara aşırı baskı uygulayabilir. Bu durum, özellikle protezin kapanış düzeninde hatalar olduğunda veya protez yüzeyinde düzensizlikler bulunduğunda ortaya çıkar. Yoğun basınç, dokularda tahrişe, ağrıya ve uzun vadede yara oluşumuna sebep olabilir.
- Hijyen eksikliği: Protezin altındaki yüzeyde plak ve kalıntı birikimi, mantar ve bakteriyel enfeksiyon riskini artırır. Bu durum, dokularda iltihaplanma ve yara oluşumuna zemin hazırlar. Düzenli ve doğru protez temizliği, bu riskleri azaltarak ağız sağlığını korur ve protezin konforunu artırır.
- Protezin veya ağız dokusunun değişimi: Zaman içinde, özellikle yaşlanma süreciyle birlikte çene kemiğinde küçülme meydana gelir. Bu durum, protezin ağız içindeki uyumunu bozabilir. Ayrıca, protezin tabanında aşınmalar veya deformasyonlar oluşabilir. Bu değişiklikler, protezin dokulara tam oturmamasına ve basınç noktalarının artmasına yol açarak ağrı ve yara oluşumuna neden olabilir.
- Kilo değişimleri: Ağız içi dokular ve çene yapısı, kişinin kilo alıp vermesine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Özellikle hızlı kilo kaybı, çene kemiğinde küçülmeye ve dolayısıyla protezin oturmasında uyumsuzluğa neden olabilir. Bu durum, protezin dokulara uyguladığı basıncı artırarak vuruk ve tahriş oluşumuna yol açabilir.
- Kullanım hatası: Protezin doğru şekilde yerleştirilmemesi, gece çıkarılmaması veya aşırı zorlanması gibi hatalı kullanım alışkanlıkları, dokularda gereksiz baskı ve sürtünmeye sebep olabilir. Bu da yara oluşumunu tetikler ve protezin ömrünü kısaltabilir. Kullanım talimatlarına dikkat etmek ve düzenli kontrollerle protezin durumunu takip etmek önemlidir.
Takma diş vuruğuna karşı evde yapılabilecek uygulamalar
Özellikle yeni bir takma diş kullanmaya başladığınızda, ağız dokularınızın bu yabancı yapıya alışması zaman alabilir. Bu süreçte en sık karşılaşılan sorunlardan biri de “protez vurması” olarak bilinen, protezin ağız içinde baskı yaptığı bölgelerde oluşan tahriş ve yaralardır. Protez diş vurması, alt protezlerde daha sık görülen, yemek yeme, konuşma ve günlük yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir durumdur.
Bu tür vuruklar genellikle geçicidir ve doğru bakım ile kısa sürede iyileşir. Hastaların bu süreci konforlu atlatabilmesi için klinik desteğin yanında evde uygulanabilecek bazı pratik uygulamalar da bulunur. Aşağıda, takma diş vurmasına karşı evde alabileceğiniz etkili önlemleri bulabilirsiniz. Bu yöntemler, iyileşme sürecini hızlandırırken enfeksiyon riskini de azaltmaya yardımcı olur.
- Ilık tuzlu su ile gargara: Günde 3–4 kez, 1 çay kaşığı tuzun 250 ml ılık suya eklenmesiyle hazırlanan bu karışımla yapılan gargara, ağız içindeki iltihabı azaltmaya yardımcı olur ve yara bölgesinin temiz kalmasını sağlar. Düzenli gargara, enfeksiyon riskini düşürür ve iyileşme sürecini hızlandırır.
- Yumuşak beslenme: Protez kullanımının ilk günlerinde, ağız dokularının hassas olduğu bu dönemde, sıcak, sert ve yapışkan gıdalardan kaçınmak önemlidir. Bunun yerine, püre, çorba, yoğurt ve yumuşak ekmek gibi kolay çiğnenen ve yumuşak kıvamda besinler tercih edilmelidir. Bu beslenme şekli, dokuların tahriş olmasını önler ve iyileşme sürecini destekler.
- Protez dinlendirmesi: Takma dişinizi gece boyunca çıkararak ağız dokularınızın dinlenmesini sağlayın. Gündüzleri de mümkünse kısa süreli molalar vererek dokuların üzerindeki baskıyı azaltabilirsiniz. Bu uygulama, dokuların iyileşmesini destekler ve protezin neden olduğu tahrişleri azaltır.
- Ağrı kontrolü: Takma diş vurması nedeniyle oluşan ağrıyı hafifletmek için, reçetesiz satılan ağrı kesiciler kullanılabilir. Ancak, kronik bir hastalığınız varsa veya düzenli ilaç kullanıyorsanız, bu tür ilaçları kullanmadan önce mutlaka hekiminize danışmalısınız. Doğru ağrı yönetimi, iyileşme sürecini destekler ve yaşam kalitenizi artırır.
- Hijyen: Protezinizi her kullanım sonrası, yumuşak kıllı bir fırça ve protez temizleyici tabletler veya sıvı temizleyiciler kullanarak dikkatlice temizleyin. Protez altındaki dokuları da nazikçe durulayarak temiz tutmak, bakteri ve mantar oluşumunu engeller. Düzenli temizlik hem protezin ömrünü uzatır hem de ağız sağlığınızı korur.
Protez vuruğunda hekim müdahalesi ne zaman gerekir?
Takma diş vurması durumunda, evde uygulanan yöntemlere rağmen 3–5 gün içinde belirgin bir iyileşme gözlenmezse veya yara giderek büyür, kanama, irin, şiddetli ağrı ya da ateş gibi enfeksiyon belirtileri ortaya çıkarsa profesyonel bir değerlendirme gereklidir.
Ayrıca, protezde kırık varsa ya da protezin belirgin oynaması nedeniyle yemek yeme güçlüğü yaşanıyorsa, vakit kaybetmeden uzman hekim kontrolüne başvurulmalıdır. Avedent Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği’nde protezinizin detaylı muayenesinin ardından basınç noktaları tespit edilerek gerekli düzeltmeler (kenar düzeltme, kapanış ayarı ve gerekirse yeni protez değerlendirmesi) yapılır.
Takma diş vurmasında uygulanan klinik müdahaleler
- Aşırı basınç alanlarının tespiti ve düzeltme: Diş hekimi, protezin o bölgesini törpüleyerek veya kenarları düzelterek sürtünmeyi azaltır.
- Protez tabanı yenileme: Çene dokularında değişiklik varsa protezin tabanı yeniden şekillendirilir.
- Antibiyotik veya antifungal tedavi: Enfeksiyon bulgusu varsa uygun tedavi başlatılır.
- Yeniden protez ihtiyacı: Uzun dönemde uyum sağlanamıyorsa yeni protez planlanır.
Avedent Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği’nin uzman diş hekimleri, protez kaynaklı vuruklarda hızlı müdahale ve kişiye özel çözümlerle konforunuzu yeniden sağlar. Randevu veya acil müdahale için bizimle iletişime geçin.
Sık Sorulan Sorular
Takma diş vurması genellikle 3 ila 7 gün içinde belirgin düzelme beklenir; düzelme yoksa diş hekimi muayenesi gereklidir.
Hayır, takma dişleri evde törpülemek enfeksiyon, uyumsuzluk ve daha büyük sorunlara yol açar.
Çoğu hastaya gece dinlenme tavsiye edilir; sürekli kullanım dokuların iyileşmesini engelleyebilir.
Takma diş vurmasını önlemek için yumuşak protez fırçası ve protez temizleyici tabletler önerilir. Sert diş macunları ise aşındırıcı etkisi nedeni ile kullanılmamalıdır.
Evet, özellikle uzun süre tedavi edilmeyen vuruklar ağız içinde açık yara oluşturabilir ve bu bölgeler bakteri veya mantar enfeksiyonlarına açık hale gelir. Kızarıklık, şişlik, kötü koku, irin veya ateş gibi belirtiler varsa mutlaka diş hekiminize başvurmalısınız.
Bazı durumlarda hekiminiz yara iyileştirici jel veya antiseptik gargara önerebilir. Ancak reçetesiz ürünleri rastgele kullanmak doğru değildir. Yanlış ürünler iyileşmeyi geciktirebilir veya alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Her zaman hekiminize danışarak hareket etmelisiniz.
Eğer protezde yapısal bir uyumsuzluk varsa veya çene kemiğinde zamanla değişiklik olmuşsa vuruklar tekrarlayabilir. Bu nedenle düzenli diş hekimi kontrolleri ve gerekirse protezin yeniden ayarlanması önemlidir.
